Społeczeństwo & Przyszłość 6

Społeczeństwo / Życie online

Społeczeństwo coraz bardziej open source’owe

Alek Tarkowski – Prezes Fundacji Centrum Cyfrowe, socjolog internetu i technologii.

Sytuacja kryzysowa stawia nas przed nowymi wyborami i nową szansą kształtowania przyszłości. Jakich wyborów potrzebujemy świadomie dokonywać w zakresie życia społecznego, by zmierzało w dobrą stronę?

Gdy internet zjawił się w Polsce, rozróżnialiśmy “real” i “wirtual”. Niektórzy wieszczyli, że prawdziwe życie ucieknie do wirtualnego świata. Szybko jednak zrozumieliśmy, że ten realny ma się dobrze, tylko coraz bardziej przenikają go technologie cyfrowe.

Niedawno nasz cały świat społeczny nagle przeniósł się do internetu. “Real” został chwilowo zamknięty. Od tego momentu żyjemy w tworzonym naprędce zdalnym społeczeństwie cyfrowym. Oczywiście są ludzie, którzy nadal pracują normalnie, wykonując czynności niezbędne dla trwania życia społecznego. Jednak dla wielu z nas jest teraz tylko dom, a poza nim – internet.

W społeczeństwie zdalnym przyjdzie nam żyć raczej miesiące niż tygodnie, a sposoby korzystania z technologii, które wypracujemy, zostaną z nami na dłużej. Na dobre i na złe.

W czasie kryzysu uwypuklają się wybory, których musimy dokonywać, stosując technologie cyfrowe. Możemy pójść drogą chińską i widzieć w internecie i komórkach przede wszystkim system kontroli. Wówczas zawiesimy w czasach pandemii część z naszych praw, a ludzie zgodzą się na nadzór – skoro ten ratuje życie.

Ale alternatywą jest też inna ścieżka – wykorzystanie internetu jako technologii współpracy i otwartej wymiany. Dziś naszą największą szansą na przetrwanie są działania genetyków, otwarcie dzielących się wiedzą w sposób, który do niedawna byłby nie do pomyślenia. Dzięki drukowi 3D i ograniczeniu praw własności przemysłowej możemy redukować braki niezbędnego sprzętu medycznego. Wikipedia – jak zwykle – dostarcza nam wiarygodnej wiedzy i walczy z dezinformacją wspólnymi siłami tysięcy wolontariuszy.

To wszystko przykłady oddolnej, partnerskiej współpracy, której metody były wypracowywane w internecie przez ostatnie dwadzieścia lat. Kryzys jest szansą, by te pozytywne doświadczenia spopularyzować. Poziome, demokratyczne sieci współpracy i wzajemnego wsparcia będą niezbędne, by przetrwać ten kryzys. Oraz by zaprojektować technologie tak, by służyły ludziom i społeczeństwom, gdy już kryzys będzie dawno za nami.

(Tekst oryginalnie ukazał się w serwisie ngo.pl)

)•

• • •