Nauczanie Słowa

•

Jakie są charakterystyczne cechy naszego duchowego nurtu, do których Bóg nas doprowadził? Dobrze jest znać swoją tożsamość.

Realistyczne podejście

•

Jakie jest optymalne podejście do odkrywania i nauczania Biblii? To podejście musi być realne, możliwe do zastosowania dla przywództwa, które trudzi się nie tylko nauczaniem, ale odpowiedzialnością za całość służby. Jak pogodzić publiczne nauczanie ze wszystkimi innymi przywódczymi zadaniami?

Rozwiązaniem jest ścieżka, która polega na połączeniu kilku wysiłków: (1) Przyswojenie zasad hermeneutyki biblijnej, czyli sztuki rozumienia Bożego Słowa. (2) Wybór fragmentu do nauczania – względnie krótkiego, najlepiej, gdy będą to kolejne fragmenty tej samej księgi (ekspozycja ksiąg Biblii). (3) Osobiste studium fragmentu, uwzględniające odniesienie do całej księgi. (4) Przygotowanie prezentacji.

Pokazana poniżej ścieżka ujmuje temat w sposób możliwie zwięzły, by mogła stanowić „pas startowy” dla kogoś, kto chciałby rozwijać się w umiejętności  prezentowania Bożego Słowa.

Ilość szczegółów może być z początku nużąca, ale gdy przez długotrwałe ćwiczenie staną się one stylem życia, okażą się w końcu przyjemnością odkrywania i eksponowania niezwykłego skarbu.

Jak uczyć się z Biblii?

• 

13 Każdy, który pije /tylko/ mleko, nieświadom jest nauki sprawiedliwości ponieważ jest niemowlęciem. 14 Przeciwnie, stały pokarm jest właściwy dla dorosłych, którzy przez ćwiczenie mają władze umysłu udoskonalone do rozróżniania dobra i zła. (List do Hebrajczyków 5)

Nasze umysły potrzebują być wyćwiczone w poznawaniu Boga,  co według Niego słuszne, a co niesłuszne. Dlatego początkiem uczenia się z Biblii jest myślenie, ćwiczenie się w myśleniu nad Słowem Boga. Dlaczego właśnie w ten sposób? Bo Biblia nie jest wykładem teologicznym, ale szeregiem wydarzeń, opisów życia konkretnych ludzi, ich przeżyć, w różnych sytuacjach, w różnych epokach. Tam nie jest napisane wprost, jak mamy myśleć. Potrzebujemy to odkryć, wyciągnąć z danego fragmentu Biblii.

Te wydarzenia pokazują, że budowanie wiary jest odpowiedzialnością Boga. Podane są przykłady, jak Bóg budował wiarę w poszczególnych ludziach. To trzeba odkryć.

Cel: przyjęcie sposobu myślenia Chrystusa

•

7 Ale to wszystko, co było dla mnie zyskiem, ze względu na Chrystusa uznałem za stratę. 8 … ze względu na najwyższą wartość poznania Chrystusa Jezusa, Pana mojego. Dla Niego wyzułem się ze wszystkiego i uznaję to za śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa. 

Paweł Apostoł, gdy odkrywał sposób myślenia Chrystusa, przenosił go do swojego umysłu. Odrzucał stary sposób myślenia, uznawał go za śmieci. Uznawał, że nowe wzorce myślenia mają najwyższą wartość.

My też tak możemy uczyć się z Biblii: poznawać sposób myślenia Chrystusa, porównywać ze swoim sposobem myślenia, odrzucać stary sposób myślenia, uznawać go za bezwartościowy, przyjmować nowy sposób myślenia, uznawać jego najwyższą wartość.

Rezultaty

•

Jakie będą rezultaty takiego wyćwiczenia się w poznawaniu Bożego Słowa?

6 Przedkładając to braciom, będziesz dobrym sługą Chrystusa Jezusa, karmionym słowami wiary i dobrej nauki, za którą poszedłeś. 7 Odrzucaj natomiast światowe i babskie baśnie! Sam zaś ćwicz się w pobożności! (1 List do Tymoteusza 4)

W swoim życiu będziemy kierowali się „dobrą nauką”, a nie „światowymi i babskimi baśniami”, czyli prawdami niby pochodzącymi z Bożego Słowa, ale tak naprawdę bezwartościowymi bajkami. Taki stan jest nazwany pobożnością. Pobożność to stan dojrzałości, kiedy Bóg zaczyna rządzić naszym umysłem.

Osobiste studium

•

Jak rozmyślać nad Biblią? Potrzebujemy zawsze trzech kroków. Pierwszym krokiem jest obserwowanie. Potrzebujemy czytać dany fragment wiele razy, abyśmy mieli jego obraz w całości.

Następnym krokiem jest zrozumienie, odkrycie znaczenia. Potrzebujemy rozmyślać nad tym, o co chodzi we fragmencie i ująć to w zasady sposobu myślenia.

Trzecim etapem jest zastosowanie, czyli przeniesienie odkrytych zasad do swojego umysłu i do swojego życia.

Osobiste studium – obserwacja

•

Ten etap polega na wielokrotnym czytaniu i wyłapywaniu kolejnych szczegółów.

Gdy czytamy tekst wielokrotnie, zaczynamy coraz bardziej przeskakiwać pewne jego frazy, ponieważ już wiemy, co w nich jest. Tak zaczyna się przyjemność poznawania.

Elementem obserwacji jest wyłapywanie szczegółów. I chociaż ten proces może zachodzić zupełnie intuicyjnie, pomocnym może być zapoznanie się z typowymi pytaniami, jakie zachodzą podczas obserwacji:

• Kto tu występuje lub o kim mowa? (Wymieńmy wszystkie osoby)
• Gdzie są osoby tu wymienione, gdzie się to dzieje?
• Kiedy? (Może mówić o tym kontekst.)
• Jakie wyróżniki struktury tekstu tu występują (małe słówka, ale decydujące o znaczeniu), takie jak „po”, „teraz więc”, „jak”?
• Jakie są wyróżniki wynikające z treści (np. zmiana tematu, zwrot akcji i inne decydujące o znaczeniu).
• Jak można podzielić tekst na główne punkty, zgodnie z wyróżnikami?
• Co się wydarzyło?
• Jak wydarzenia lub problemy rozwijają się?
• Jak wydarzenia lub problemy rozwijają się w czasie i przestrzeni?
• Jaka atmosfera towarzyszyła?
• Z jakim kontekstem (bliższym lub dalszym w Biblii, kulturowym) widzisz powiązania?
• Porównaj tłumaczenia i zapisz istotne rozszerzenia znaczenia słów.
• Zapoznaj się z uwagami w przypisach.
• Jakie pojęcia trzeba wyjaśnić (słownik, encyklopedia, wikipedia).
• Z jakimi potrzebami lub problemami człowieka wiąże się fragment?

Elementem obserwacji jest też wyłapywanie związków pomiędzy poszczególnymi słowami i frazami wewnątrz tekstu i ewentualnie kontekstu. Chociaż ten proces obserwacji może przebiegać również zupełnie intuicyjnie, pomocną rzeczą będzie poznanie rodzajów związków, które mogą  zachodzić we fragmencie. Przykładem niech będzie Księga Jonasza.

Jakie związki zachodzą we fragmencie? Możemy szukać czterech rodzajów związków:

1. Związki logiczne, np. „Porównaj wiarę Jonasza z wiarą żeglarzy”.
2. Związki czasu i miejsca, np. „Jak szybko mieszkańcy Niniwy zareagowali na poselstwo Jonasza?” „Gdzie się Jonasz znajdował, gdy mieszkańcy Niniwy zaczęli reagować na jego poselstwo?”
3. Związki psychologiczne, np. „Jaka atmosfera panowała na statku? Jak musiał czuć się Jonasz…”
4. Związki kontekstu, np. „Jak wygląda problem Jonasza przez pryzmat fragmentu z Ewangelii Mateusza…”

Osobiste studium – zrozumienie

•

Zrozumienie polega na wyciąganiu istoty, zasad, sposobu myślenia, odpowiedzi na pytanie, jaka tu jest główna zasada.

 I chociaż, znowu, może to się dziać zupełnie intuicyjnie, pewne typowe pytania mogą rozszerzać intuicję:

• Dlaczego…?
• Z jakiego powodu…?
• Jakie znaczenie ma to, że…?
• O co chodzi w stwierdzeniu…?
• Na czym polega istota zdarzeń, postaw, wypowiedzi?
• Jakie są skutki zdarzeń lub postaw?
• Jaki kontekst innych miejsc w tej księdze może mieć znaczenie?
• Jaki kontekst innych miejsc w Biblii przychodzi na myśl?
• Jakie zasady są tu wzmiankowane lub zilustrowane?

Główna myśl fragmentu

•

Pytanie, które jest zwieńczeniem wszystkich pytań o znaczenie, brzmi: Jaka jest główna myśl fragmentu? Warto pamiętać, że jest tylko jedna właściwa interpretacja danego fragmentu Bożego Słowa – ta, którą Bóg miał na myśli. Ją właśnie chcemy odkryć.

I znowu, robimy to intuicyjnie, ale pomocnym może być zaznajomienie się z rozłożeniem tego procesu na czynniki pierwsze:

• Podziel fragment na główne części (dwie do czterech). Główne części są oddzielone przez to, że następuje znacząca zmiana akcji lub treści.
• Określ, o co chodzi w każdej części (każda z części ma swój temat)? Jakie jest kluczowe słowo lub fraza, która oddają temat każdej części?
• Odkryj, jak autor logicznie układa te tematy w jedną myśl (jak odnosi jedne do drugich). Ujmij to w formie jednego zdania. Ułóż główną myśl, posługując się kluczowymi słowami.
• Sprawdź, czy twoja propozycja głównej myśli nie pomija istotnych faktów i aspektów. Czy przypadkiem nie mówi o rzeczach mniej ważnych, a pomijała najważniejsze.

Odkrywanie głównych punktów i głównej myśli fragmentu można uznać za kluczową umiejętność w całym procesie przygotowania nauczania Słowa. W tym warto się głównie ćwiczyć.

Zasady rozumienia Bożego Słowa (hermeneutyka)

•

Etap zrozumienia znaczenia fragmentu Bożego Słowa jest kluczowy, decydujący. Jest tu niebezpieczeństwo robienia pewnych typowych błędów. Chronią nas przed tym określone zasady rozumienia Bożego Słowa, czyli hermeneutyki.

1. Zasada kontekstu

•

Pismo interpretuje Pismo. O znaczeniu fragmentu decyduje kontekst – bliższy i dalszy. Gdy są wątpliwości co do znaczenia danego fragmentu, szukamy w kontekście. Jeżeli ktoś nie zna języków oryginalnych, niuanse odnośnie znaczenia można poznać równolegle przez kontekst.

2. Wypowiedzi ludzi, które nie stwierdzają prawdy

•

Chociaż jakieś słowa są zapisane w Biblii, wyjęte z kontekstu mogą nie stwierdzać prawdy. Np. pokazują, co dany człowiek myślał, ale jego myślenie nie było właściwe. Trzeba uwzględnić kontekst.

Na przykład Jonasz powiedział żeglarzom o sobie, że czci Boga, ale co to  za czczenie Boga, skoro był skrajnie zbuntowany i wolał raczej umrzeć, nić Boga posłuchać?! Albo w Księdze Hioba jeden z jego przyjaciół mówi przez pięć rozdziałów wiele rzeczy o Bogu (Księga Hioba 33-37), ale potem Bóg mówi o tym przyjacielu Hioba, że mówił nieprawdę (Księga Hioba 38). Jaka zasada jest tu zilustrowana? Chociaż jakieś słowa są zapisane w Biblii, to wyjęte kontekstu są nieprawdą. Pokazują one, co człowiek myślał, a nie pokazują obiektywnej prawdy. Poznając Biblię potrzebujemy być wyczuleni na takie miejsca. Pokazują one człowieka w jego procesie poznawania Boga. Albo pokazują, jak człowiek może błądzić w swoim poznaniu Boga.

Dlatego potrzebujemy patrzeć na kontekst całej księgi. Potrzebujemy być uważni, aby sprawdzić, czy to, co mówi dana osoba, jest prawdą, czy raczej jest to jej zdanie, które nie jest prawdziwe.

3. Nie idealizujemy postaci biblijnych – Bóg jest bohaterem

•

Potrzebujemy pamiętać, aby nie idealizować postaci biblijnych, nawet tych z pozoru bardzo pozytywnych, jak Daniel, Dawid, Piotr. Tylko Bóg jest bohaterem, to On buduje wiarę.

4. Rozróżnienie między alegorią i sensem dosłownym

•

Jak rozpoznać? Jeżeli nie ma wyraźnych sugestii, by fragment rozumieć alegorycznie, przyjmujemy go dosłownie. Tam, gdzie trzeba rozumieć alegorycznie, w większości przypadków od razu to widać.

Takie podejście można nazwać dosłownym rozumieniem Biblii. Tam, gdzie trzeba fragment rozumieć alegorycznie, w większości przypadków od razu to widać. Np. gdy Jezus mówi: „Ja jestem drzwiami dla owiec”, od razu wiadomo, że Jezus nie ma tu na myśli drzwi dębowych, lecz jest to alegoria, przenośnia.

Jest to podejście dosłowne, ale nie literalne. Literalne byłoby takie, że upieralibyśmy się, żeby wszystko brać, jak czytamy. Że jednak Jezus miał na myśli drewniane drzwi.

A Jonasz i ryba? Znaczenie dosłowne, czy alegoria? W tym przypadku nie ma wzmianek o tym, że należy rozumieć to alegorycznie. Wręcz przeciwnie: Jezus mówi o tym wydarzeniu, jako fakcie, tak jak jego przyszłe przebywanie w grobie i zmartwychwstanie będzie faktem.

5. Nowy Testament podaje zasady, Stary Testament ilustracje

•

Chcąc zrozumieć fragment ze Starego Testamentu potrzebujemy pytać, do jakiej zasady Nowego Testamentu pasuje. Z kolei historie ze Starego Testamentu to ilustracje, pozwalające lepiej zobrazować zasady z Nowego Testamentu. Dlatego potrzebujemy pytać, do jakich miejsc w Nowym Testamencie pasują wydarzenia ze Starego Testamentu i na odwrót.

Do jakiego miejsca w NT pasuje kluczowa  modlitwa Jonasza? Jest ilustracją do słów z Listu do Rzymian 10,13: „Każdy, kto wezwie imienia Pańskiego, będzie zbawiony.” Człowiek potrzebuje wezwać imienia Boga.

6. Rozpoznawanie metonimii

•

Metonimia to zabieg literacki polegający na zastąpieniu nazwy danej rzeczy innym rzeczownikiem. Potrzebujemy to rozpoznawać i uwzględniać.

Na przykład, gdy Jezus mówi: „mają Mojżesza i Proroków”, ma na myśli nie te osoby, lecz to, co stworzyły – pisma Starego Testamentu. W Księdze Hioba 32 czytamy: „niech dni przemówią, a mnogość lat uczy mądrości”, w rzeczywistości nie mnogość lat uczy mądrości, ale ci, którzy je przeżyli.

7. Niebezpieczeństwo alegoryzacji

•

Gdy staramy się nadać na siłę alegoryczne znaczenie. Takie podejście jest nieuprawnione. Na przykład, co oznaczają cztery kotwice, które zostały rzucone ze statku, którym płynął Paweł? Oznaczają tylko cztery kotwice, a nie np. prawdę, wiarę, nadzieję i miłość.

8. Niebezpieczeństwo wstawiania zasad, zamiast wyciągania zasad

•

Istnieje pokusa, by wstawiać zasady, znaczenie, które już  mamy na myśli, zamiast podjęcia trudu wyciągania zasad i znaczenia. Mamy odkrywać zasady, które wynikają z tekstu, a nie wykorzystywać tekst, by usankcjonować upatrzone wcześniej zasady, by interpretować tekst pod siebie.

Osobiste studium – zastosowanie

•

Trzecim etapem osobistego studium jest zastosowanie, czyli przeniesienie odkrytych zasad do swojego umysłu i życia.

Zastosowania dotyczą zmiany sposobu myślenia (odłożenia dotychczasowego myślenia i przyjęcia nowego) oraz jakiegoś działania lub decyzji.

Ważna zasada: Jest jedno znaczenie fragmentu Bożego Słowa (które Bóg miał na myśli), ale jest wiele zastosowań, w zależności, jak Duch Święty prowadzi. Biblia została napisana, by ją stosować, a nie mnożyć jej interpretacje. Jest jedno znaczenie, ale wiele zastosowań.

Duch Święty prowadzi w odkryciu najtrafniejszych zastosowań. Będą one miały związek z potrzebami i problemami, twoimi lub osób wokół ciebie. Dlatego trzeba zapytać (z modlitwą), z jakimi potrzebami lub problemami, twoimi lub osób wokół ciebie, wiąże się fragment.

Poszukując zastosowania, potrzebujemy opisać, co trzeba zrobić (zmiana sposobu myślenia, działanie, decyzja) zgodnie z główną myślą – aby potrzeby zostały zaspokojone, a problemy rozwiązane.

Szablon prezentacji

•

Osobiste studium jest podstawą i punktem wyjścia do stworzenia publicznej prezentacji danego fragmentu Bożego Słowa.

Popatrzmy najpierw na szablon prezentacji, w którym znajdują się wszystkie niezbędne części składowe, a następnie popatrzymy na każdą z nich oddzielnie.

Oto przykład szablonu prezentacji:

• Cechy prezentacji
  • Główna myśl studium:
  • Cel prezentacji:
  • Główna myśl prezentacji:
  • Temat prezentacji:
• Wprowadzenie
  • Pozyskanie uwagi:
  • Przedstawienie problemu:
  • Temat prezentacji jako odpowiedź na problem:
  • Przejście do pierwszego punktu.
• Główny Punkt 1:
• Główny Punkt 2:
• Główny Punkt 3:
• Zastosowanie
  • Co trzeba zrobić:

Opisz grupę odbiorców

•

Zanim przystąpimy do wypełniania konspektu treścią, potrzebujemy dobrze zdefiniować grupę odbiorców, jakie mają problemy, potrzeby, postawy wobec Boga, wobec ciebie. To powinno mieć wpływ na dalsze przygotowanie.

Cel prezentacji

•

Jeżeli chcemy użyć naszego osobistego studium, jako punktu wyjścia do nauczania, kolejnym krokiem będzie określenie celu prezentacji.

Pomyśl, jakie cele można by osiągnąć, nauczając tego fragmentu. Wybierz (z modlitwą) cel, który będzie najlepszy dla ludzi, którym będziesz go przedstawiał.

 Punktem wyjścia w poszukiwaniu celu jest główna myśl fragmentu odkryta podczas osobistego studium.

Chcąc określić cel prezentacji, potrzebujemy odpowiedzieć na pytanie: „Z jakimi problemami uczestników (słuchaczy) wiąże się główna myśl fragmentu i je rozwiązuje?” Tu potrzebna jest modlitwa o prowadzenie Ducha Świętego, by wskazał problemy i potrzeby odbiorców, na które mamy odpowiedzieć.

Pamiętajmy, że nasza prezentacja ma uczyć zasad, sposobu myślenia, odpowiadać na pytanie „Jak?”. Z tego wszystkiego będzie wynikał cel prezentacji. Można go rozpocząć od słów „Aby uczestnicy…” Dzięki temu nasza prezentacja będzie najlepiej trafiała w potrzeby słuchaczy.

Główna myśl prezentacji

•

Gdy mamy już cel prezentacji, potrzebujemy przekształcić go w główną myśl prezentacji.

Będzie ona najprawdopodobniej inna, niż główna myśl fragmentu, może bardziej szczegółowa, w myśl zasady: jedno znaczenie, wiele zastosowań.

Potrzebujemy więc przekształcić główną myśl fragmentu w główną myśl prezentacji, patrząc na cel. Inaczej mówiąc, potrzebujemy przerobić trochę główną myśl fragmentu w taki sposób, by była zgodna z celem prezentacji.

Temat prezentacji

 •

Chcąc określić temat prezentacji, potrzebujemy przekształcić cel prezentacji w zdanie, które powie, o czym będzie prezentacja. Temat przyda się w przygotowaniu wprowadzenia do prezentacji.

Ścieżka  alternatywna: Tworzenie  konspektu studium

 •

Gdy jednak chcemy stworzyć nie publiczną prezentację, a konspekt studium Biblijnego w małej grupie, poniżej kilka zasad tworzenia takiego konspektu. Punktem wyjścia jest to samo osobiste studium Biblii i omówione wcześniej kroki, te same co do prezentacji: cel prezentacji (tu cel studium), główna myśl prezentacji (tu główna myśl studium), temat prezentacji (tu temat studium).

Rodzaje pytań

•

Oto rodzaje pytań, jakie możemy zastosować w studium, w zależności  od tego, jak chcemy, by wpływały na dyskusję:

Pytania zamknięte. Zawierają w sobie sugestię oczekiwanej odpowiedzi, np.: Czy to prawda, że Apostoł Paweł każe nam się zawsze radować? Odpowiedź jest oczywista, dlatego grupa wcale nie zareaguje lub zareaguje niechętnie. Zamknięte pytania niszczą dyskusję, nie pobudzają do uczenia się i odkrywania, nie zbliżają uczestników do siebie nawzajem. Są uzasadnione tylko wtedy, gdy pomagają w prowadzeniu dyskusji do celu.

Pytania ograniczające. Ograniczają możliwą ilość poprawnych odpowiedzi. Np.: O jakich trzech motywacjach Apostoł wspomina w tym miejscu?  Po tym, jak pytanie zostanie zadane, nikt nie patrzy na nic innego jak tylko na trzy motywacje. Odpowiedź przeważnie nie wymaga przedyskutowania. Dyskusja nie rozwinie się. Są uzasadnione tylko w podsumowaniu i gdy pomagają w prowadzeniu dyskusji do celu.

 Pytania otwarte. Nie sugerują odpowiedzi lecz zmuszają do myślenia. Np.: Jakie rzeczy widzisz w tym fragmencie? Co tu jest najważniejsze? Co większość ludzi myśli na ten temat?  Trudniej je przygotować, ale ożywiają dyskusję.

Budowanie konspektu studium

•

Przygotowanie dobrych pytań może być intuicyjne, ale parę sugestii  może być przydatnych do tworzenia konspektu studium.

• Wprowadzenie. Przygotuj wprowadzenie do studium, które będzie zawierało:
  • (1) Łamacz lodu nawiązujący do tematu studium.
  • (2) Przedstawienie potrzeb (na które studium odpowiada).
  • (3) Przedstawienie tematu studium, jako odpowiadającego na powyższe potrzeby. Przekształć cel studium w temat: Zapisz w jednym zdaniu, o czym będzie studium, nie podając jeszcze wniosków i rozwiązań.
  • (4) Zapoznanie z uwagami co tekstu i wyjaśnienie pojęć (gdy trzeba).
• Pytania obserwacyjne.
  • Potrzebujemy zacząć od pytań obserwacyjnych, ale nie jakichkolwiek, lecz takich, które naprowadzą na główną myśl studium i pozwolą ją odkryć.
• Pytania o zrozumienie.
  • Następnie pytania będą pomocne w zrozumieniu fragmentu: Z jakiego powodu…?  Jakie znaczenie ma to, że…?  O co chodzi w stwierdzeniu…?
• Pytania o główną myśl.
  • Pytania pomocne w odkryciu głównej myśli fragmentu, takie jak Na czym polega istota zdarzeń, postaw, wypowiedzi we fragmencie? Jakie są skutki zdarzeń lub postaw?
  • Potrzebujemy stworzyć „ścieżkę” pytań, które pozwolą uczestnikom odkryć główną myśl.
• Podział tekstu i pytań na części.
  • Jeżeli fragment jest dłuższy, możemy podzielić go na części, redagując odpowiednio pytania. Jeżeli się to uda, ułatwi odkrywanie.
• Zastosowanie
  • Dołącz pytania dotyczące zastosowania, typu: – Jaka zmiana mojego sposobu myślenia jest potrzebna? – Jakie myślenie potrzebuję odłożyć, a jakie przyjąć w to miejsce? – Czy jest jakieś działanie lub decyzja, do których inspiruje mnie Duch Święty przez ten fragment? – Co zamierzasz zrobić, zgodnie z przesłaniem fragmentu, by potrzeby zostały zaspokojone, a problemy rozwiązane?
  • Możesz też ująć zastosowanie w najprostszy sposób: „Do czego Bóg przekonuje?”

Tworzenie głównych punktów prezentacji

•

Powracamy do  przygotowania prezentacji i przechodzimy do głównych punktów. Jak je stworzyć? Patrząc na główną myśl prezentacji, która została wcześniej opracowana, potrzebujemy ułożyć główne punkty, najlepiej trzy, w taki sposób, by prowadziły do celu. Te punkty powinny wynikać z celu prezentacji.

Zwróć uwagę, jak autor logicznie układa tematy (jak odnosi jedne do drugich). Zastanów się, jak możesz po tych śladach prowadzić do celu, ujmując temat w np. trzy główne części (lub dwie do czterech)? Ujmij je w formie krótkich tytułów. Wpisz do szablonu prezentacji.

Rozwinięcie głównych punktów

•

1. Potrzebujemy podzielić fragment na odpowiednie części, wstawiając je do głównych punktów.
2. Potrzebujemy wyjaśnić, o co chodzi w każdym z punktów, opisać, jak prowadzą do celu.
3. Potrzebujemy wstawić główną myśl prezentacji w miejsce, gdzie jest wyprowadzona.
4. Redagujemy treść  głównych  punktów,  mając na uwadze cel  prezentacji. Piszemy słowo w słowo lub w formie poszerzonego planu.  Tak czy inaczej, każda myśl zapisana. Krótkie, proste zdania.
5. Na końcu każdego punktu napisz podsumowanie oraz logiczne przejście do następnego punktu (w ostatnim punkcie będzie to przejście do zastosowania).
6. Upewniamy się, że główna myśl przewija się parę razy w prezentacji.

Wprowadzenie

•

Ułóż ilustrację startową. Znajdź sposób, by pozyskać uwagę słuchaczy. Może to być komentarz do aktualnej sytuacji lub cokolwiek, co wzbudzi zainteresowanie, najlepiej związane z tematem.

W tym celu wyobraź sobie grupę ludzi, do której mówisz (np. nowe osoby, które przybędą na wydarzenie) Opcja: Nawiąż do znanej ci lub zakładanej niechęci niektórych słuchaczy. Bądź wrażliwy na ich nastawienie. Pomyśl, na jakie zarzuty warto odpowiedzieć.

Przedstaw problem lub potrzebę, na którą prezentacja odpowie. Przedstaw temat jako odpowiedź na problem. Wyjaśnij zawarte pojęcia, gdy trzeba.

Zastosowanie

•

Myśl o potrzebach słuchaczy. Proś Ducha Świętego, aby wskazał ci, na jakie potrzeby i problemy trzeba zwrócić uwagę w zastosowaniu.

Opisz, co trzeba zrobić – zgodnie z główną myślą – by potrzeby zostały zaspokojone, a problemy rozwiązane – jakaś zmiana sposobu myślenia, działanie, decyzja.

Pomyśl o silnej konkluzji, zawierającej zastosowanie, wskazującej na przykład na niezwykłe skutki.

Ilustracje

•

Potrzebujemy ułożyć ciekawe ilustracje (historie) do każdego z głównych punktów (przykłady z własnego życia, z książek lub filmów, wymyślone). Może to być rozwijanie tej samej ilustracji.

Ilustracje  niezwykle ułatwiają odbiór, sprawiają, że słuchacze chłoną treść bez wysiłku, odpoczywają. Przygotowanie dobrych ilustracji jest bardzo pracochłonne, ale warte podjęcia wyzwania. Można powiedzieć, że ilustracje utrudniają życie nauczającemu, a ułatwiają odbiorcom.

Możesz przeglądać  konspekt swojej prezentacji i wyobrażać sobie, jak  słuchacze będą to odbierali. Jeżeli będziesz miał wrażenie, że dany odcinek abstrakcyjnych i teoretycznych rozważań jest zbyt długi i dlatego nużący, wstaw tam ilustrację.

Jezus nauczał obrazami. A może nasze nauczanie będzie kiedyś jedną wielką ilustracją?

Zasada: Wyraźnie oddzielaj ilustrację od pozostałej części prezentacji, np. mówiąc: „posłużę się ilustracją”, „tyle ilustracja”, „mówiąc obrazowo”. Nie mieszaj ilustracji z zasadniczą treścią prezentacji.

Redakcja

•

Doskonal następujące rzeczy:

• Przez prezentację przewija się tylko jedna główna myśl, łatwa do uchwycenia i zapamiętania. Główna myśl powtórzona kilka razy w prezentacji.
• Główne punkty planu, łatwe do uchwycenia, wyakcentowane.
• Główne punkty planu prowadzą do celu, treść całkowicie podporządkowana celowi prezentacji, jaki został określony, bez zbędnych wątków. Ani jednej niepotrzebnej myśli.
• Jednak treść nie może być zbyt skondensowana. Potrzeba trochę „wody”, by ułatwić odbiór. To są dodatkowe słowa, powtórzenia, które uczynią prezentację lekką i łatwiejszą do przyswojenia.
• Prezentacja uczy zasad, sposobu myślenia i odpowiada na pytanie „Jak?”.
• Podsumowanie punktu przed podaniem następnego.
• Logiczne przejścia między punktami.
• Krótkie, proste zdania, prosty język. Forma „zhomogenizowana”,  by możliwie każdy mógł zrozumieć (nie dotyczy prezentacji dla specyficznych środowisk, np. naukowych).
• Sprawdzenie, czy jest wystarczająca ilość ilustracji.

Sposób prezentowania

•

Warto ćwiczyć się w sposobie prezentowania, zwracając uwagę na następujące rzeczy:

• Wejście z entuzjazmem.
• Głośno!
• Tempo umożliwiające notowanie. Nie za szybko.
• Odpowiednie przerwy między zdaniami (kluczowe przerwy można zaplanować i zaznaczyć na etapie przygotowania).
• Wzrok na słuchających!
• Żywe gesty, uśmiech.
• Bez manieryzmów: „och”, „uff”, „no wiecie”, „prawda”, „po prostu”, „tak”, „nie”.

Nauczanie Słowa stylem życia

•

Warto, aby nasze umysły były wyćwiczone w myśleniu nad Słowem Boga i odkrywaniu sposobu myślenia Chrystusa, by nasze publiczne przedstawianie Bożego Słowa nie było opowiadaniem bajek, jak to nazywa Paweł, ale by było pomocą ludziom w odpowiedzi na pytanie, jak żyć.

Właśnie po to przede wszystkim  jest ten artykuł. By był „pasem startowym”, by tego popróbować i w tym się ćwiczyć. Pokazuje zadania, jakie trzeba podjąć, jeżeli ktoś chciałby być przez Boga używany w publicznej prezentacji Jego Słowa.

Zasad do zastosowania wydaje się być sporo, ale gdy staną się stylem życia, rezultatem będzie coś pięknego i nie tak już trudnego. Stanie się to czymś naturalnym, chociaż wysiłek będzie zawsze wielki. Warto więc wytrwale się w tym ćwiczyć i doświadczyć jako stylu życia.

Co powinno poprzedzać zajmowanie się publiczną prezentacją. W naszej wspólnocie i w naszym duchowym nurcie, jaki Bóg tu wśród nas tworzy, przyjmujemy zasadę, że niezbędnym warunkiem najlepszej publicznej prezentacji Bożego Słowa jest… osobiste budowanie uczniów, poświęcenie się budowaniu uczniów.

Dlatego w naszej wspólnocie jest to wręcz warunek dopuszczenia kogoś do publicznej prezentacji Słowa. Najpierw osobiste budowanie uczniów. Dlaczego? Bo buduje to zupełnie inny poziom relacji między prezentującym Boże prawdy, a tymi, którzy słuchają, zupełnie inną jakość nauczania, wynikającą z głębokiego rozumienia tego, co ludzie przeżywają, jest jakby przedłużeniem rozmowy z ludźmi, o których się troszczymy. I to jest poziom, który chcemy zachować. W myśl tego, jak przedstawia siebie Paweł Apostoł w 1 Liście do Tesaloniczan 2:

7 A jako apostołowie Chrystusa mogliśmy być dla was ciężarem, my jednak stanęliśmy pośród was pełni skromności, jak matka troskliwie opiekująca się swoimi dziećmi. 8 Będąc tak pełni życzliwości dla was, chcieliśmy wam dać nie tylko naukę Bożą, lecz nadto dusze nasze, tak bowiem staliście się nam drodzy. (1 List do Tesaloniczan 2)

Jesteśmy kościołem „uczniowskim”. Polecenie Chrystusa „Idąc, czyńcie uczniów” jest  nas najważniejsze.  Publiczne nauczanie jest już wejściem w przestrzeń przywództwa, a istotną częścią sprawowania przywództwa jest dawanie wzoru, dlatego chcielibyśmy, by ci, którzy publicznie prezentują Boże Słowo, byli wzorem właśnie w tym – w osobistym budowaniu ludzi na uczniów Chrystusa, jak czynił to Jezus.

Stąd, zanim wejdziesz na ścieżkę uczenia się publicznej prezentacji Bożego słowa, zachęcamy Ciebie do oddania się budowaniu ludzi na uczniów Chrystusa.

•

Grzegorz Bednarczyk